Un dos argumentos que presentamos para afirmar que se proceda ao desestimento do Contrato Eléctrico en Ferrol, é o da súa ilegalidade pola duración proposta de 15 anos contando as súas prorrogas, duración que consideramos ilegal á vista das consultas realizadas - Agora presentamos está análise detallada sobre a duración máxima legal nos contratos de subministros: unha opinión de Javier López Parada, Interventor Xeral do Concello de Zamora

Ante diversas informacións aparecidas recentemente que parecen afirmar que os contratos de subministros non teñen establecida unha duración máxima legal, este Interventor Xeral, para garantir a seguridade xurídica na fiscalización de expedientes, considera necesario manifestar a súa posición.

A) O artigo 23.1 do Real Decreto Lexislativo 3/2011, de 14 de novembro, polo que se aproba o texto refundido da Lei de Contratos do Sector Público (TRLCSP) establece con carácter xeral:

"Artigo 23 Prazo de duración dos contratos

1. Sen prexuízo das normas especiais aplicábeis a determinados contratos, a duración dos contratos do sector público deberá establecerse tendo en conta a natureza das prestacións, as características do seu financiamento e a necesidade de someter periodicamente a concorrencia a realización das mesmas."

Como consecuencia, a duración dos contratos do sector público, con carácter xeral, debe determinarse individualmente pola natureza das prestacións, as características do seu financiamento e a necesidade de garantir a periódica concorrencia, todo iso orientado, conforme ao artigo 1 TRLCSP, a "garantir que a mesma se axuste aos principios de liberdade de acceso ás licitacións, publicidade e transparencia dos procedementos, e non discriminación e igualdade de trato entre os candidatos, e de asegurar, en conexión co obxectivo de estabilidade orzamentaria e control do gasto, unha eficiente utilización dos fondos destinados á realización de obras, a adquisición de bens e a contratación de servizos mediante a esixencia da definición previa das necesidades a satisfacer, a salvagarda da libre competencia e a selección da oferta economicamente máis ventaxosa". Os límites expresos establecidos no TRLCSP para determinados tipos de contrato supoñen unha limitación a este principio, de forma que, nin aínda no caso de que a natureza das súas prestacións puidese facelo recomendable, devanditos tipos de contratos poderán superar os límites establecidos, pero non a exclusión do mesmo, non supoñendo habilitación para ampliar ata tal límite máximo a duración de contratos que, conforme aos tres criterios sinalados polo artigo 23.1, deban ter duración inferior a devandito máximo.

B) A Comisión Consultiva de Contratación Pública da Xunta de Andalucía, no seu informe 6/2013 de 16 de decembro, sinala:

"Agora ben, o vigente TRLCSP non establece unha duración específica para o contrato de subministros polo que haberá que estar á norma xeral contida no artigo 23, que dispón que: Sen prexuízo das normas especiais aplicables a determinados contratos, a duración dos contratos do sector público deberá establecerse tendo en conta a natureza das prestacións, as características do seu financiamento e a necesidade de someter periodicamente a concorrencia a realización das mesmas".

En consecuencia o contrato en canto á súa duración atópase con tres limitacións: 1) a natureza das prestacións, 2) as características do seu financiamento e 3) a necesidade de someter periodicamente a concorrencia a realización das mesmas.

Xa que logo o órgano de contratación deberá valorar as circunstancias que concorran no contrato en relación coas limitacións indicadas para fixar a súa duración.

No entanto, pode haber normas alleas á lexislación de contratos que afecte a determinados aspectos da contratación, como é o caso das normas reguladoras da xestión orzamentaria que para as entidades locais veñen establecidas no Real Decreto 500/1990, de 20 de abril, a cuxo tenor haberá que estar en canto ao establecido para os gastos de carácter plurianual e que loxicamente incide sobre a duración dos contratos.

C) O artigo 174 do Real Decreto Lexislativo 2/2004, de 5 de marzo, polo que se aproba o texto refundido da Lei Reguladora das Facendas Locais (TRLRHL):

"Artigo 174 Compromisos de gasto de carácter plurianual

1. A autorización ou realización dos gastos de carácter plurianual subordinarase ao crédito que para cada exercicio autoricen os respectivos orzamentos.

2. Poderán adquirirse compromisos por gastos que haxan de estenderse a exercicios posteriores a aquel en que se autoricen, sempre que a súa execución se inicie no propio exercicio e que, ademais, se atopen nalgún dos casos seguintes:

a) Investimentos e transferencias de capital.

b) Os demais contratos e os de subministros, de consultoría, de asistencia técnica e científica, de prestación de servizos, de execución de obras de mantemento e de arrendamento de equipos non habituais das entidades locais, sometidos ás normas do Real Decreto Lexislativo 2/2000, de 16 de xuño (Disposición Derogada), polo que se aproba o texto refundido da Lei de Contratos das Administracións Públicas, que non poidan ser estipulados ou resulten antieconómicos por un ano.

c) Arrendamentos de bens inmóbeis.

d) Cargas financeiras das débedas da entidade local e dos seus organismos autónomos.

e) Transferencias correntes que se deriven de convenios subscritos polas corporacións locais con outras entidades públicas ou privadas sen ánimo de lucro.

3. O número de exercicios a que poden aplicarse os gastos referidos nos parágrafos a), b) e e) do apartado anterior non será superior a catro. Así mesmo, nos casos incluídos nos parágrafos a) e e), o gasto que se impute a cada un dos exercicios futuros autorizados non poderá exceder da cantidade que resulte de aplicar ao crédito correspondente do ano en que a operación se comprometeu as seguintes porcentaxes: no exercicio inmediato seguinte, o 70 por cento; no segundo exercicio, o 60 por cento, e no terceiro e cuarto, o 50 por cento.

4. Con independencia do establecido nos apartados anteriores, para os programas e proxectos de investimento que taxativamente especifíquense nas bases de execución do orzamento, poderán adquirirse compromisos de gastos que haxan de estenderse a exercicios futuros ata o importe que para cada unha das anualidades determínese.

A estes efectos, cando nos créditos presupostarios se atopen incluídos proxectos das características sinaladas anteriormente, as porcentaxes aos que se refire o apartado 3 deste artigo aplicaranse sobre devanditos créditos unha vez deducida a anualidade correspondente a devanditos proxectos.

5. En casos excepcionais o Pleno da corporación poderá ampliar o número de anualidades así como elevar as porcentaxes a que se refire o apartado 3 deste artigo.

6. Os compromisos a que se refire o apartado 2 deste artigo deberán ser obxecto de adecuada e independente contabilización."

D) Sentado polo artigo 174.2 TRLRHL para os contratos de subministro o principio xeral de duración máxima anual, e contemplada a excepción para aqueles "que non poidan ser estipulados ou resulten antieconómicos por un ano", obviamente cando a duración proposta para o contrato de subministros supere o ano deberá incorporarse ao expediente, con carácter de trámite ou requisito esencial cuxa omisión debe motivar a emisión de reparo con suspensión de procedemento conforme ao artigo 216.2.c) TRLRHL, a acreditación de que o contrato proposto non pode ser estipulado ou resulta antieconómico por un ano. Dita motivación, como corresponde a todos os supostos en que a Administración apártase do principio xeral, debe ser suficientemente razoada fundada, sen que caiba a simple alegación formularia da norma. Igualmente debe reflectirse no expediente a motivación da duración proposta conforme ao disposto no artigo 23.1 TRLCSP, o que pode realizarse (e loxicamente realizarase) no mesmo documento.

E) Cando o contrato proposto supere a duración dun ano, a norma prevé a afectación de cinco exercicios presupostarios, o que corresponde evidentemente a un contrato de 4 anos concertado no exercicio 'n', cuxo primeiro ano finalizaría no exercicio 'n+1', o segundo ano no exercicio 'n+2', o terceiro ano no 'n+3' e o cuarto no 'n+4', até completar cinco exercicios presupostarios con catro anos de execución contractual.

F) Cando o prazo de duración do contrato supere o límite de catro anos acudirase ao disposto no artigo 174.5 TRLRHL. Tendo carácter excepcional, debe motivarse adecuada e suficientemente a excepcionalidade invocada, coa condición de requisito ou trámite esencial cuxa omisión debe motivar a emisión de reparo con suspensión de procedemento conforme ao artigo 216.2.c) TRLRHL, e ser acordado polo Pleno do Concello. A necesidade desta autorización, que é igualmente trámite ou requisito esencial, non implica a alteración da competencia para a tramitación do expediente e a adxudicación do contrato.

G) Nos contratos de subministros non sería procedente a prórroga máis aló dos catro anos de duración, xa que alteraría as condicións do gasto plurianual ampliando as anualidades.

Zamora, 22 de Xullo de 2016.

Francisco Javier López Parada, Interventor Xeral do Excmo. Concello de Zamora.

Foto: Detalle da foto de Zarateman, baixo licenza Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication. Palacio Municipal de Ferrol. | WikiMedia Commons.| 6 de Setembro de 2015.

***